Onze hersenen zijn op een waanzinnig efficiënte en mooie manier georganiseerd. Kijkend naar de connecties in de hersenen dan zijn er enkele plekken in het brein (hubs) die 2x zoveel verbindingen kennen als andere plekken in het brein (Computational Neuroscientist Martijn van den Heuvel weet hier alles van, zie ook http://www.dutchconnectomelab.nl/). Het bijzondere is dat deze hubs onderling goed verbonden zijn. Zij vormen samen de zogenaamde ‘rich club’ en kunnen fungeren als een functionele eenheid. Deze organisatie kan helpen verklaren hoe complexe netwerken van hersengebieden efficiënt kunnen samenwerken.
“Samen zorgen de hubs ervoor dat de hersenen de binnenkomende informatie voortdurend kunnen beoordelen, prioriteren en filteren, en dan alles samenvoegen om beslissingen te nemen over wat te doen. Dit netwerk maakt de manier waarop het brein functioneert over het geheel genomen robuuster, maar het kan het hele systeem ook kwetsbaar maken voor defecten als belangrijke hubs beschadigd of uitgeschakeld zijn1“, aldus Van den Heuvel.
Wat kunnen we nou leren van deze organisatie van
verbindingen in het brein?
Een hub kun je vergelijken met een eerstelijns gezondheidscentrum waar verschillende disciplines in een gebouw met elkaar samenwerken. Mensen werkzaam in deze hub weten elkaar snel te vinden en kunnen daardoor, met elkaar, goede eerstelijns zorg leveren aan de patiënten in de wijk. Een ander voorbeeld van een hub is het ziekenhuis. Binnen de muren van het ziekenhuis weten de verschillende disciplines elkaar goed te vinden en kunnen ze heel efficiënt met elkaar samenwerken.
Het creëren van hubs is iets wat we in de zorg dus al kennen. Een belangrijk verschil met de organisatie van het brein is dat deze hubs onderling slecht verbonden zijn. Ze vormen momenteel geen ‘rich club’ die de problemen van de individuele patiënt samen goed kunnen beoordelen, prioriteren, filteren en dan alles samenvoegen om samen met de patiënt beslissingen te nemen wat het beste is om te doen. Sterker nog, de slechte onderlinge verbindingen kunnen heel goed verklaren waarom het systeem niet functioneert zoals je zou verwachten en dus ‘defect’ is. In het brein zouden dergelijke defecten in de verbindingen een goede verklaring kunnen zijn voor ziekten als Alzheimer, Schizofrenie en Parkinson. In de zorg leiden deze slechte verbindingen tot een overall suboptimale zorg voor de patiënt. Zeker als het gaat om patiënten die zorg ontvangen vanuit verschillende hubs in de zorg, zoals kwetsbare ouderen en chronisch zieke patiënten.
Daarom is het zaak om de hubs te verbinden en er een ‘rich club’ van te maken. De ziekenhuizen, de eerstelijns gezondheidscentra, de verpleeghuizen, de wijkzorg en ga zo maar door… Laten we leren van ons brein en zorgen dat we deze hubs ook met elkaar verbinden. Dat is in ieder geval de missie van Caresharing: Het zorgen voor verbinding in de zorg!
Bronnen
1. Coghlan, Andy. The ‘rich club’ that rules your brain. NewScientist.
